12 stycznia 2025
W dniu 12 stycznia 1993 roku w Maisons-Laffitte we Francji zmarł mjr Józef Czapski (urodzony 3 kwietnia 1896 w Pradze), jeden z „Artystów Andersa”. Malarz, pisarz, żołnierz Wojska Polskiego. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej w szeregach załogi pociągu pancernego „Śmiały” i później 1 Pułku Ułanów Krechowieckich. W okresie międzywojennym skupia się przede wszystkim na działalności artystycznej i literackiej. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Uczestnik wojny obronnej Polski w 1939 roku. Aresztowany 28 września 1939 roku. Więzień obozów NKWD w Starobielsku i Griazowcu. Swoje wspomnienia z pobytu na terenie Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich opisuje w książkach „Na nieludzkiej ziemi” i „Wspomnienia starobielskie”. 3 września 1941 roku wstępuje do Armii Andersa, realizując między innymi zadanie odnalezienia „zaginionych” współtowarzyszy niewoli. Szef Wydziału Propagandy i Informacji. Autor tekstów publikowanych na łamach tygodnika „Orzeł Biały”. Uczestnik kampanii włoskiej. Szef Oddziału Kultury i Prasy 2 Korpusu Polskiego, dbający między innymi o ta, aby żołnierz miał kontakt z szeroko pojętą kulturą i literaturą. Delegat Rząd RP na uchodźstwie do międzynarodowej komisji badającej zbrodnię katyńską. Po wojnie osiadł na stałe we Francji. Współtworzył między innymi polski emigracyjny miesięcznik pn.: „Kultura”. Jego prace malarskie wystawiane były między we Francji, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii czy Brazylii. W PRL jego twórczość objęta została całkowitym zakazem publikacji. Kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari, Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, a także wielu innych nagród za osiągniecia na polu artystycznym. Jego ciało spoczywa na cmentarzu Le Mesnil-le-Roi we Francji, tuż obok innych twórców paryskiej „Kultury”.